Phó Thủ tướng phụ trách kinh tế kiêm Bộ trưởng Kế hoạch và Tài chính Hong Nam-ki, trên trang Twitter cá nhân của mình ngày 23/06 vừa qua, đã nêu quan điểm rằng nếu không có đối sách đặc biệt, Hàn Quốc sẽ xảy ra một trận “địa chấn dân số” trong giai đoạn 2030-2040. “Địa chấn dân số” là một thuật ngữ ví hiện tượng già hóa dân số nếu kéo dài có thể gây ra cú sốc tương tự động đất, làm lung lay toàn bộ nền tảng xã hội. Các dấu hiệu về “địa chấn dân số” đã xuất hiện trên số liệu thống kê. Cục thống kê quốc gia Hàn Quốc trong báo cáo “Xu hướng dân số tháng 4” cho biết số trẻ em chào đời trong tháng 4 đạt 22.820 trẻ, giảm 2,2% so với một năm trước, mức thấp kỷ lục kể từ khi có thống kê liên quan vào năm 1981. Số trẻ em chào đời hàng tháng đã giảm 65 tháng liên tiếp kể từ tháng 12/2015.

Dự báo 3 triệu dân số lao động “biến mất”

Hàn Quốc được biết đến là nước có tỷ lệ sinh thấp và tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới. Trong năm ngoái, tổng tỷ suất sinh (dự đoán số trẻ bình quân một phụ nữ sinh ra trong suốt thời kỳ sinh đẻ) của Hàn Quốc là 0,84 trẻ, mức thấp kỷ lục chưa từng thấy trong lịch sử thế giới. Trong khi dân số trẻ em giảm dần, thì dân số cao tuổi lại đang gia tăng nhanh chóng. Tỷ lệ dân số trên 65 tuổi năm 2020 là 15,7%, được dự báo sẽ tăng lên 20,3% năm 2025, và Hàn Quốc sẽ sớm bước vào xã hội “siêu già”. Tỷ lệ này năm 2060 được dự báo là 43,9%.

Tỷ lệ sinh thấp, dân số già hóa dẫn tới dân số lao động sẽ giảm dần qua thời gian. Giáo sư Cho Young-tae hệ cao học y tế công cộng, Đại học quốc gia Seoul, một học giả về dân số học, đã phân loại dân số từ 25-59 tuổi, tức nhóm tuổi có hoạt động sản xuất, tiêu dùng và đầu tư sôi nổi nhất, là “dân số lao động”. Ông Cho nhận định tới năm 2031, dân số lao động của Hàn Quốc sẽ giảm đi 3,15 triệu người so với mức 26,08 triệu người năm 2021. Tức quy mô dân số lao động biến mất sau 10 năm nữa gần bằng dân số thành phố Busan hiện tại. Cục thống kê quốc gia cũng dự báo dân số Hàn Quốc sẽ giảm một nửa so với hiện nay vào năm 2100.

Đối sách của Chính phủ

Phó Thủ tướng Hong Nam-ki chỉ ra rằng nếu không tránh được “địa chấn dân số”, Hàn Quốc phải đối phó theo hướng giảm nhẹ cú sốc. Trong khoảng từ tháng 7 đến tháng 9 tới, Chính phủ có kế hoạch lần lượt công bố đối sách với ba rủi ro dân số lớn là dân số giảm tự nhiên, chuẩn bị tiến vào xã hội siêu già, hiện tượng biến mất một khu vực do giảm dân số. Tuy nhiên, kể từ năm 2006 cho tới nay, Chính phủ đã triển khai nhiều đối sách đối phó với tỷ lệ sinh thấp, xã hội già hóa, tiêu tốn hơn 200.000 tỷ won (176,5 tỷ USD), nhưng vẫn không đạt được thành quả. Các địa phương cũng đưa ra nhiều chính sách khuyến khích sinh đẻ, như hỗ trợ tiền mặt nếu sinh con, nhưng chưa phát huy hiệu quả về mặt thống kê. Giảm dân số sẽ đe dọa tới nền tảng của quốc gia, đòi hỏi Chính phủ cần lập đối sách căn bản hơn nữa, không chỉ tiếp cận trên khía cạnh kinh tế mà phải xét tới cả khía cạnh văn hóa, xã hội.

Theo KBS World